Bebekler söz konusu olduğunda her tedavi ebeveynler için zorlu olabilir. Ancak doğru planlanan bir tedavi, bebeğin sağlığı açısından son derece değerlidir. Bebeklerde yanık tedavisi hakkında merak edilenleri Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hakan Ağır ile konuştuk.
Bebeklerde Yanık Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Yanık tedavisi, gelecekte iz kalmaması açısından kritik öneme sahiptir ve bebeklerde yanıklara özellikle dikkatle yaklaşmak gerekir. Yanıklar, cilde ve diğer dokulara verdikleri zararın derinliğine göre sınıflandırılır.
Birinci derece yanıklar (güneş yanığı gibi) hızlı iyileşir; ciltte kızarıklık olur ve genellikle profesyonel müdahale gerekmez.
İkinci derece yanıklar daha ciddidir ve medikal değerlendirme gerektirir. Bu yanıklarda ciltte kabarcıklar ve soyulmalar görülür; kabarcıklar patlatılmamalıdır. Uygun tedaviyle ikinci derece yanıklardan sonra çoğu zaman iz kalmaz.
Üçüncü derece yanıklar acil medikal müdahale gerektirir. Yanık bölgesi genellikle kurudur; beyaz, sarı veya parlak kırmızı görünebilir. Çok derin alanlarda kabarcık olmaz ancak çevresi kabarcıklı olabilir. Yanık yarasının derinliği ilk 2–5 gün içinde netleşmeyebilir. Bebeklerde ağrı yönetimi bu süreçte çok önemlidir.
Yanıkların İyileştirilmesi
İyileşme süreci çok önemlidir ve yüksek proteinli bir beslenme önerilir. Süt, et, yumurta, yoğurt ve peynir gibi protein açısından zengin gıdalar iyileşmeyi destekler; meyve suları ve atıştırmalıklar sınırlanmalıdır.
Cilt toparlanmaya başladığında parfümsüz losyon ve nemlendiriciler, tamamen emilene kadar nazik masajla uygulanmalıdır. Bu, cildin esnekliğini destekler ve kaşıntıyı azaltır. Bazı olgularda doktorun önerisiyle bası/bandaj uygulamaları yara dokusunun daha ince iyileşmesine katkı sağlayabilir; hekiminiz önermediyse kullanılmamalıdır.
Yanıklı alanlar en az 6 ay doğrudan güneşten korunmalı; yüksek koruma faktörlü güneş kremleri destekleyici olabilir.
Evde Dikkat Edilmesi Gerekenler
İyileşme döneminde ateş, kıyafet hijyeni ve enfeksiyon bulguları yakından izlenmelidir. Bebeğin ateşi 38 °C ve üzerine çıkarsa hekime başvurulmalıdır. Kıyafetler kuru ve temiz tutulmalı; ıslanır veya kirlenirse hemen değiştirilmelidir.
Şu belirtiler enfeksiyon lehine olabilir ve gecikmeden değerlendirme gerektirir: 38 °C üstü ateş, artan ağrı/rahatsızlık, yaralı doku etrafında yaygın kızarıklık, kötü koku, kırmızı çizgilenmeler, artan akıntı veya sıvı birikimi.
Tedavi süreci, ameliyat sonrası bakım ve diğer tüm detaylar için sorularınızı burada bulabilirsiniz.
Dudak onarımı ameliyatı yaklaşık 1.5-2 saat, damak onarımı 2-3 saat sürer. Çift taraflı yarıklarda veya kompleks vakalarda süre uzayabilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve bebeğiniz ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez.
Dudak ameliyatı sonrası genellikle 1 gece, damak ameliyatı sonrası 1-2 gece hastanede kalınır. Bu sürede bebeğinizin beslenmesi, ağrı kontrolü ve genel durumu yakından izlenir. Sorunsuz iyileşme durumunda taburcu olursunuz.
Dudak ve damak yarığı ameliyatının sonrasında gözle görülür bir yara izi oluşacaktır. Özellikle ameliyatın hemen ardından yara izinde renk değişimleri ve şişkinlik görülebilir. Fakat çocukken yapılan ameliyatlarda büyüdükçe yara izi daha az belirgin hale gelebilir. Ayrıca çeşitli yara izi tedavileri ile de yara izinin görünürlüğü azaltılabilir.
Dudak damak yarıklarının kendi kendilerini onarmaları mümkün değildir. Dokuların birleştirilmesi için mutlaka ameliyat gereklidir.
Dudak ve damak yarıkları bazı bireylerde konuşma bozukluklarına sebep olabilir. Ameliyat öncesinde konuşma bozukluğu yaşamayan kişilerde de ameliyat sonrası konuşma bozukluğu görülebilir. Dudak ve damak yarığı ameliyatı olmuş yaklaşık beş kişiden birinde konuşma problemleri görülmektedir. Fakat konuşma terapileri sayesinde bu sorunun önüne geçilebilir.
Tam yarıklar genellikle anne karnında doktor tarafından belirlenebilir. Fakat tam olmayan yarıklar emme refleksinde bozuklukla anlaşılabilir.
Dudak ve damak yarıkları kendiliğinden iyileşemez. Cerrahi bir girişim gereklidir.
Dudak yarığı doğuştan kaynaklanan bir problemdir. Doğuştan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Dudak yıllıklarının oluşmasında bebeklerin problem yaşayabildiği pek çok alan vardır. Bebekler anne sütü emmekte zorluk çekebilirler. Bebeklerinin günlük yaşamlarında zorluk çekmemelerini isteyen ebeveynler gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanmasını ister.
Yapılan her ameliyatın belirli risk faktörleri vardır. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak tedavi yöntemlerini tercih etmek gerekir. Ameliyat bilgili hekimler tarafından gerçekleştirilirse olumlu sonuç verir. Doğru yöntemlerin kullanılmasıyla ameliyat başarılı geçer. Ameliyattan sonraki dönemde de hastanın doğru bir biçimde takibinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yarık dudak ameliyatı esnasında fazla kanama, enfeksiyon gibi riskler vardır. Ameliyat ortamının steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Yapılan operasyonlarda kesi atılır. Atılan kesiklerden sonra dikiş işlemleri yapılır. Gelişen teknoloji ile birlikte dikiş atma hususlarında da iz miktarında azalmalar görmek mümkündür. Fakat izler tamamıyla kaybolmaz. Yarık dudak ameliyatı, yüz bölgesine uygulanır. Yüzün deri yapısı hassastır. Hassas cilt yapılarında ameliyat izleri görülebilir. Yarık dudağın onarılmasında çeşitli işlemler gerçekleştirildiği için hafif derece de olsa iz kalır. İz giderici kremlerin kullanılmasıyla izin görünürlüğünü azaltmak mümkün olur.
Damak yarığı hamileliğin 13. haftasında ultrasonografi aracılıyla anlaşılabilir. Fakat her yarık anne karnında belirlenemez.
Çok değerli anneler, babalar, aileler…
Üzerinde uzun süredir çalıştığım, benzerleri ülkemizde ve diğer ülkelerde de mevcut olan, aile rehberinin bu kısa şeklini, gerek yurtiçi gerek yurtdışı yirmi yılı bulan deneyimim ile harmanlayarak, sizlere önünüzdeki uzun yolda bir nebze olsun arkadaşlık eder, soru veya sorunlarınıza yanıt olur umudu ile hazırladım. Uğraş ve ilgi alanımda bana büyük motivasyon kaynağı olan siz ailelere ve onların çok değerli dudak-damak yarıklı bebeklerine/çocuklarına yardımcı olması dileği ile…
Prof. Dr. Hakan Ağır
