Deri kanseri, her kanser türünde olduğu gibi erken teşhisi çok önemli olan bir hastalıktır. Fark edilmesi zor olduğu için özellikle risk altında olan kişilerin çok daha dikkatli olması gerekir. Deri kanseri belirtileri ve tedavileri hakkında Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hakan Ağır ile konuştuk.
Deri Kanseri Nedir?
Deri kanseri, deri hücrelerinin anormal büyümesi ile meydana gelir ve genellikle cildin güneşe maruz kalmasıyla ortaya çıkar. Deri kanserinin bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanoma olmak üzere üç ana türü bulunmaktadır. Ultraviyole ışığa maruz kalmak cilt kanseri riskini arttırır. Her ne kadar yüz, dudak, kulak, ense, göğüs, kol ya da el gibi güneşe maruz kalan yerlerde daha sık görülse de nadiren avuç içi, parmak ya da ayak tırnağı altında da gelişebilir. Her cilt renginden insanda görülebilir; koyu tenli bireylerde melanoma sıklıkla avuç içi gibi güneşe az maruz kalan bölgelerde ortaya çıkabilir.
Deri Kanseri Belirtileri
Bazal hücreli karsinom genellikle yüz ve ense gibi güneşe maruz kalan alanlarda ortaya çıkar ve inci/sedef benzeri mumlu kabarıklık ya da kahverengi lezyon şeklinde görülebilir. Skuamöz hücreli karsinom yüz, kulak ve el bölgesinde sık olup koyu tenlilerde güneşe maruz kalmayan yerlerde de oluşabilir.
Skuamöz hücreli karsinom sert, kırmızı bir nodül ya da yüzeyi pullanan/kabuklanan lezyon olarak izlenebilir. Melanoma vücudun herhangi bir yerinde gelişebilir; mevcut bir cilt lekesi zamanla kanserleşebilir. Erkeklerde yüz ya da bel, kadınlarda ise ayaklar daha sık yerleşim yerleridir. Genellikle kahverengi ya da koyu renkli odaklar şeklindedir; lekenin renk, boyut veya hissindeki değişiklikler uyarıcıdır. Düzensiz şekilli kırmızı, pembe, beyaz, mavi ya da koyu mavi küçük lezyonlar; kaşınan/yanan ağrılı lezyonlar; ağız, burun, vajina veya anüs çevresindeki mukozal alanlarda ortaya çıkan oluşumlar da melanoma belirtileri arasında sayılabilir.
Deri Kanseri Tedavi Yöntemleri
Deri kanserinin türü, boyutu, derinliği, yeri ve oluşturduğu lezyon özelliklerine göre tedavi yaklaşımı değişir. Yalnızca cilt yüzeyini etkileyen küçük odaklar bazı durumlarda biyopsi sırasında tamamen çıkarılabilir.
En yaygın yöntem, lezyonun cerrahi eksizyon ile çıkarılmasıdır; birçok cilt kanseri tipinde uygulanabilir. Bazı durumlarda tümörü çevreleyen sağlıklı deriden de güvenlik sınırıyla birlikte örnek alınır. Daha geniş, tekrarlayan veya kozmetik açıdan kritik alanlardaki (ör. burun) lezyonlarda Mohs mikrocerrahisi tercih edilebilir. Bu yöntem bazal ve skuamöz hücreli karsinomlarda yüksek kür ve doku koruyucu avantaj sağlar.
Tedavi süreci, ameliyat sonrası bakım ve diğer tüm detaylar için sorularınızı burada bulabilirsiniz.
Dudak onarımı ameliyatı yaklaşık 1.5-2 saat, damak onarımı 2-3 saat sürer. Çift taraflı yarıklarda veya kompleks vakalarda süre uzayabilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve bebeğiniz ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez.
Dudak ameliyatı sonrası genellikle 1 gece, damak ameliyatı sonrası 1-2 gece hastanede kalınır. Bu sürede bebeğinizin beslenmesi, ağrı kontrolü ve genel durumu yakından izlenir. Sorunsuz iyileşme durumunda taburcu olursunuz.
Dudak ve damak yarığı ameliyatının sonrasında gözle görülür bir yara izi oluşacaktır. Özellikle ameliyatın hemen ardından yara izinde renk değişimleri ve şişkinlik görülebilir. Fakat çocukken yapılan ameliyatlarda büyüdükçe yara izi daha az belirgin hale gelebilir. Ayrıca çeşitli yara izi tedavileri ile de yara izinin görünürlüğü azaltılabilir.
Dudak damak yarıklarının kendi kendilerini onarmaları mümkün değildir. Dokuların birleştirilmesi için mutlaka ameliyat gereklidir.
Dudak ve damak yarıkları bazı bireylerde konuşma bozukluklarına sebep olabilir. Ameliyat öncesinde konuşma bozukluğu yaşamayan kişilerde de ameliyat sonrası konuşma bozukluğu görülebilir. Dudak ve damak yarığı ameliyatı olmuş yaklaşık beş kişiden birinde konuşma problemleri görülmektedir. Fakat konuşma terapileri sayesinde bu sorunun önüne geçilebilir.
Tam yarıklar genellikle anne karnında doktor tarafından belirlenebilir. Fakat tam olmayan yarıklar emme refleksinde bozuklukla anlaşılabilir.
Dudak ve damak yarıkları kendiliğinden iyileşemez. Cerrahi bir girişim gereklidir.
Dudak yarığı doğuştan kaynaklanan bir problemdir. Doğuştan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Dudak yıllıklarının oluşmasında bebeklerin problem yaşayabildiği pek çok alan vardır. Bebekler anne sütü emmekte zorluk çekebilirler. Bebeklerinin günlük yaşamlarında zorluk çekmemelerini isteyen ebeveynler gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanmasını ister.
Yapılan her ameliyatın belirli risk faktörleri vardır. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak tedavi yöntemlerini tercih etmek gerekir. Ameliyat bilgili hekimler tarafından gerçekleştirilirse olumlu sonuç verir. Doğru yöntemlerin kullanılmasıyla ameliyat başarılı geçer. Ameliyattan sonraki dönemde de hastanın doğru bir biçimde takibinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yarık dudak ameliyatı esnasında fazla kanama, enfeksiyon gibi riskler vardır. Ameliyat ortamının steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Yapılan operasyonlarda kesi atılır. Atılan kesiklerden sonra dikiş işlemleri yapılır. Gelişen teknoloji ile birlikte dikiş atma hususlarında da iz miktarında azalmalar görmek mümkündür. Fakat izler tamamıyla kaybolmaz. Yarık dudak ameliyatı, yüz bölgesine uygulanır. Yüzün deri yapısı hassastır. Hassas cilt yapılarında ameliyat izleri görülebilir. Yarık dudağın onarılmasında çeşitli işlemler gerçekleştirildiği için hafif derece de olsa iz kalır. İz giderici kremlerin kullanılmasıyla izin görünürlüğünü azaltmak mümkün olur.
Damak yarığı hamileliğin 13. haftasında ultrasonografi aracılıyla anlaşılabilir. Fakat her yarık anne karnında belirlenemez.
Çok değerli anneler, babalar, aileler…
Üzerinde uzun süredir çalıştığım, benzerleri ülkemizde ve diğer ülkelerde de mevcut olan, aile rehberinin bu kısa şeklini, gerek yurtiçi gerek yurtdışı yirmi yılı bulan deneyimim ile harmanlayarak, sizlere önünüzdeki uzun yolda bir nebze olsun arkadaşlık eder, soru veya sorunlarınıza yanıt olur umudu ile hazırladım. Uğraş ve ilgi alanımda bana büyük motivasyon kaynağı olan siz ailelere ve onların çok değerli dudak-damak yarıklı bebeklerine/çocuklarına yardımcı olması dileği ile…
Prof. Dr. Hakan Ağır
