Bebeğin doğum öncesi gelişiminde meydana gelen dudak damak yarıkları, doğumsal bir anormalliktir. Bu tür yarıklar, dudak ve damak dokularının tam olarak bir araya gelmemesi sonucunda oluşabilir. Genellikle doğum sonrasında yapılan cerrahi işlemlerle tedavi edilebilir.
Tedavi için kimi zaman farklı uzmanlık alanlarına ihtiyaç duyulur ve çok sayıda uzmanın birlikte çalışması gerekebilir. Plastik cerrahların yanı sıra, çocuk cerrahisi uzmanları da tedavi sürecinde yer alabilir. Özellikle daha karmaşık vakalarda çocuk cerrahilerinin bu süreçte yer alması olağandır.
Çocuğun ağız yapısı, dudak damak yarıkları sebebiyle olumsuz etkilenebilir. Bu sebeple bir pedodontist, diş ve diş eti ile ilgili sorunları gidermek amacıyla dudak damak yarıkları tedavisinde size yardımcı olabilir.
Kulak kanalı ve kulak da dudak damak yarıklarından etkilenebilir. Bu sebeple KBB uzmanları, işitme kaybı gibi sorunlarla karşılaşmamanız için tedaviye yardımcı olabilir. Yarıkların oluşumu bazen genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Genetik uzmanları, riskler ve aile geçmişi hakkında bilgilendirme yapabilir.
İlginizi Çekebilir;
Kulak Burun Boğaz Bölümü Başka Hangi Hastalıklara Bakar?
Kulak Burun Boğaz (KBB) bölümü yalnızca dudak damak yarıkları değil, daha birçok hastalığın tedavisini üstlenir. Kulak, burun ve boğazla ilgili sorunları teşhis etme, tedavi etme ve yönetme konusunda uzmandır.
Kulak çınlaması veya işitme kaybı gibi işitme sorunları, kulak iltihapları (örneğin orta kulak iltihabı, dış kulak iltihabı vb.), koklear implant gerektiren durumlar ve kulakla ilgili travmalar ve yaralanmalar ile ilgilenir. KBB, kulağın yanı sıra burun polipleri, sinüzit (sinüs iltihabı), burun tıkanıklığı ve nefes alma sorunları, burun kanaması (epistaksis), kırıklar ve burun yaralanmaları ile ilgilenir.
Uzmanlar, boğazla ilgili hastalıklarla da ilgilenir. Boğaz iltihapları (farenjit, bademcik iltihabı vb.), solunum yolu enfeksiyonları, ses telleri sorunları (ses kısıklığı, ses değişiklikleri), horlama ve uyku apnesi ve yutkunma sorunları (disfaji) bu hastalıklara örnek olarak verilebilir.
KBB uzmanları baş ve boyun bölgesi ile ilgili diğer sorunları da ele alır. Tiroid sorunları, boyun şişliği, yüz sinirinin felci (Bell felci), kulakta denge sorunları ve baş ve boyun bölgesindeki kitleler ve tümörlerle ilgilenir.
Dudak ve damak yarıkları hakkında daha fazla bilgi için Youtube kanalımızı ziyaret edin.
Tedavi süreci, ameliyat sonrası bakım ve diğer tüm detaylar için sorularınızı burada bulabilirsiniz.
Dudak onarımı ameliyatı yaklaşık 1.5-2 saat, damak onarımı 2-3 saat sürer. Çift taraflı yarıklarda veya kompleks vakalarda süre uzayabilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve bebeğiniz ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez.
Dudak ameliyatı sonrası genellikle 1 gece, damak ameliyatı sonrası 1-2 gece hastanede kalınır. Bu sürede bebeğinizin beslenmesi, ağrı kontrolü ve genel durumu yakından izlenir. Sorunsuz iyileşme durumunda taburcu olursunuz.
Dudak ve damak yarığı ameliyatının sonrasında gözle görülür bir yara izi oluşacaktır. Özellikle ameliyatın hemen ardından yara izinde renk değişimleri ve şişkinlik görülebilir. Fakat çocukken yapılan ameliyatlarda büyüdükçe yara izi daha az belirgin hale gelebilir. Ayrıca çeşitli yara izi tedavileri ile de yara izinin görünürlüğü azaltılabilir.
Dudak damak yarıklarının kendi kendilerini onarmaları mümkün değildir. Dokuların birleştirilmesi için mutlaka ameliyat gereklidir.
Dudak ve damak yarıkları bazı bireylerde konuşma bozukluklarına sebep olabilir. Ameliyat öncesinde konuşma bozukluğu yaşamayan kişilerde de ameliyat sonrası konuşma bozukluğu görülebilir. Dudak ve damak yarığı ameliyatı olmuş yaklaşık beş kişiden birinde konuşma problemleri görülmektedir. Fakat konuşma terapileri sayesinde bu sorunun önüne geçilebilir.
Tam yarıklar genellikle anne karnında doktor tarafından belirlenebilir. Fakat tam olmayan yarıklar emme refleksinde bozuklukla anlaşılabilir.
Dudak ve damak yarıkları kendiliğinden iyileşemez. Cerrahi bir girişim gereklidir.
Dudak yarığı doğuştan kaynaklanan bir problemdir. Doğuştan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Dudak yıllıklarının oluşmasında bebeklerin problem yaşayabildiği pek çok alan vardır. Bebekler anne sütü emmekte zorluk çekebilirler. Bebeklerinin günlük yaşamlarında zorluk çekmemelerini isteyen ebeveynler gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanmasını ister.
Yapılan her ameliyatın belirli risk faktörleri vardır. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak tedavi yöntemlerini tercih etmek gerekir. Ameliyat bilgili hekimler tarafından gerçekleştirilirse olumlu sonuç verir. Doğru yöntemlerin kullanılmasıyla ameliyat başarılı geçer. Ameliyattan sonraki dönemde de hastanın doğru bir biçimde takibinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yarık dudak ameliyatı esnasında fazla kanama, enfeksiyon gibi riskler vardır. Ameliyat ortamının steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Yapılan operasyonlarda kesi atılır. Atılan kesiklerden sonra dikiş işlemleri yapılır. Gelişen teknoloji ile birlikte dikiş atma hususlarında da iz miktarında azalmalar görmek mümkündür. Fakat izler tamamıyla kaybolmaz. Yarık dudak ameliyatı, yüz bölgesine uygulanır. Yüzün deri yapısı hassastır. Hassas cilt yapılarında ameliyat izleri görülebilir. Yarık dudağın onarılmasında çeşitli işlemler gerçekleştirildiği için hafif derece de olsa iz kalır. İz giderici kremlerin kullanılmasıyla izin görünürlüğünü azaltmak mümkün olur.
Damak yarığı hamileliğin 13. haftasında ultrasonografi aracılıyla anlaşılabilir. Fakat her yarık anne karnında belirlenemez.
Çok değerli anneler, babalar, aileler…
Üzerinde uzun süredir çalıştığım, benzerleri ülkemizde ve diğer ülkelerde de mevcut olan, aile rehberinin bu kısa şeklini, gerek yurtiçi gerek yurtdışı yirmi yılı bulan deneyimim ile harmanlayarak, sizlere önünüzdeki uzun yolda bir nebze olsun arkadaşlık eder, soru veya sorunlarınıza yanıt olur umudu ile hazırladım. Uğraş ve ilgi alanımda bana büyük motivasyon kaynağı olan siz ailelere ve onların çok değerli dudak-damak yarıklı bebeklerine/çocuklarına yardımcı olması dileği ile…
Prof. Dr. Hakan Ağır
