Orta kulak iltihabı
Doğuştan dudak damak yarığı kusuruna sahip çocuklarda görülen evrensel bir sorundur. Kulak zarının orta kısmında sıvı birikmesi sonucu oluşan iltihap, dudak ve damak yarığı öyküsü olan bazı çocuklarda işitme kaybına neden olabilir.
İlginizi Çekebilir:
Damak yarıklı bebeklerde işitme sorunu nasıl çözülür?
6 yaşın altındaki çocuklarda kulak zarının ortasına ventilasyon tüpü ya da kulağın arkasına işitme cihazı yerleştirilebilir. 6 yaşından sonra işitme kaybı yavaş yavaş azalmaya başlar. 9–18 yaş dönemine gelindiğinde işitme genel olarak normale döner ve
dudak damak yarığı
olan çocukların ortalama yüzde 10’unda işitme kaybı görülebilir.
İlerleyen yaşlarda iltihaptan kaynaklanan işitme azlığı kaybolsa da risk faktörlerini tespit etmek için kişinin sürekli takip altında olması önerilir. Damak ve dudak yarığına sahip kişiler soğuk algınlığına yakalandıklarında hiç vakit kaybetmeden hekime görünmelidir.
Orta Kulak İltihabı Nedir?
Orta kulak iltihabı
Tıp dilinde otitis media olarak bilinir. Kulak zarının arkasında yer alır. İnsan seslerinin duyulmasını sağlayan küçük kemiklerin titreştiği odacığın iltihaplanması durumudur. Orta kulak bölümünde iltihaplanmadan kaynaklı kızarıklık ve şişme görülür.
Orta kulak enfeksiyonu genellikle bebeklerde ve çocuklarda daha yaygın görülen bir durumdur. Her dört çocuktan birinin 10 yaşına gelinceye kadar en az bir kez iltihap geçirdiği bilinir. Bebeklerde 6–15 aylık dönemde
orta kulak iltihabı
sık görülür.
Yetişkinlerde enfeksiyon bazı durumlarda çok rahatsız edici olmayabilir. Ancak 3 günden fazla sürede kulakta şişlik, kızarıklık, ağrı ve yutkunmada zorluk yaratıyorsa mutlaka doktora başvurmak gerekir. Orta kulak enfeksiyonu soğuk algınlığı sırasında orta kulakta mukus birikmesiyle oluşur.
Östaki borusu küçük çocuklarda yetişkinler kadar gelişmemiş olduğundan çocuklar iltihaptan daha fazla etkilenir. Tüm bunlara ek olarak
damak yarığı
kusuru ile doğan bir bebekte ya da çocukta orta kulak enfeksiyonuna çok fazla rastlanır. Enfeksiyon antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlarla önlenebilir. Fakat çok nadir bir şekilde enfeksiyondan kaynaklı olarak kulak zarında delik ya da menenjit gelişebilir.
Orta Kulak İltihabı Nedenleri Nelerdir?
Orta kulak iltihabı
Bakteri ve virüsler nedeniyle ortaya çıkar. Enfeksiyon, genel olarak nazal septumlarda, boğazda ve östaki borusunda şişmeye sebep olan grip ve nezle gibi soğuk algınlıklarından dolayı gerçekleşir.
Bebeklerde yarık dudak
problemi kaslarda ve kemiklerde farklılıklar oluşturduğundan östaki borusundaki sıvı tam olarak boşalamayabilir. Bu nedenle orta kulak enfeksiyonu sıklıkla yaşanır. Orta kulakta iltihap oluşmasının diğer fizyolojik nedenleri de şu şekilde sıralanır:
-
Virüsler ve bakteriler nedeniyle östaki borusunun tıkanması
-
Geniz eti şişmesi
-
Östaki tüplerinin tam olarak işlevini yerine getirememesi
-
Sıvının orta kulakta kalması
-
Bebeklerde yarık damak
problemi -
Kronik ve sürekli tekrarlayan bir bakterinin varlığı
-
Östaki tüplerinin boyutu ve şeklinin küçük olması
-
Beslenme şekli (yatarak biberonla beslenen bebekler emzirilen bebeklere oranla daha fazla enfeksiyona yakalanır)
-
Mevsimsel faktörler
-
Kulak temizliğinin yanlış yapılması
-
Kötü hava koşulları
Kulak Şişmesi
Kulak şişmesi, enfeksiyon, alerji, travma veya diğer sağlık koşullarından kaynaklanabilir. Bu durum, orta kulak iltihabının bir belirtisi olabileceği gibi, dış kulak yolunun enfeksiyonu durumunda da ortaya çıkabilir. Kulak şişmesiyle birlikte genellikle ağrı, kızarıklık ve bazen kulaktan akıntı gözlemlenir. Şişlik, kulak kanalının daralmasına ve işitme kaybına yol açabilir. Tedavi, altta yatan nedenin belirlenmesine ve uygun müdahalenin yapılmasına bağlıdır. Kullanılan tedaviler arasında antibiyotikler, anti-inflamatuar ilaçlar veya alerji için özel tedaviler yer alabilir.
Orta Kulak İltihabı İle Dudak Damak Yarığı İlişkisi
Orta kulak iltihabı
Soğuk algınlığı sırasında gelişen bakteri ve enfeksiyonların orta kulakta birikmesi sonucu meydana gelir. Ancak bazı doğum kusurları orta kulak enfeksiyonu için risk faktörleri arasındadır. Bu doğum kusurlarından biri de
dudak yarığı
olarak bilinir. Yarık dudaklı olarak doğmuş çocukların kas ve kemik gelişimleri orta kulak enfeksiyonuna zemin hazırlar.
Ayrıca yarık damaklı çocuklarda da kulak içinde enfeksiyon gelişme oranı diğer çocuklara göre daha fazladır. Östaki borusunun yakınlarında yutma eylemine yardımcı olan yumuşak bir kas yer alır. Dudak damak açıklığı olan çocukların kas ve kemik yapısı bu kasın işlevini tam olarak yerine getirmesini engeller. Sonuç olarak orta kulak basıncı düşer ve lokal salgılar kulakta sürekli birikerek orta kulak enfeksiyonuna yol açar.
Orta kulak enfeksiyonu 2 yaşına gelmiş dudak damak yarığı olan çocuklarda daha az görülmeye başlar. 6 yaşından sonraki süreçte iltihap görülme oranı önemli ölçüde azalır. Genellikle dudak damak yarığı olan çocuklarda kalıcı orta kulak enfeksiyonu riski yüksektir. Bazı kişilerde sürekli olarak ventilasyon tüpleri yer alabilir. Bunun birincil hedefi zayıflayan işitme duyusunu artırmaktır.
Sonuç olarak dudak damak yarığı olan bireylere sürekli olarak kulak muayenesi yaptırmaları tavsiye edilir. Eğer enfeksiyon fark edilmezse işitme kaybının görülmesi olasıdır. Bu nedenle böyle bir probleme sahip olan kişilerin doktor kontrolü altında olması gerekir.
Orta Kulak İltihabı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
-
Orta Kulak İltihabı En Çok Kimlerde Görülür? Genellikle bebekler ve küçük çocuklar; ancak yetişkinler de etkilenebilir.
-
Orta Kulak İltihabının Belirtileri Nelerdir? Kulak ağrısı, işitme kaybı, kulaktan akıntı, ateş ve genel huzursuzluk.
-
Orta Kulak İltihabı Nasıl Tedavi Edilir? Antibiyotikler, ağrı kesiciler ve bazen anti-inflamatuar ilaçlar; şiddetli vakalarda cerrahi müdahale.
-
Orta Kulak İltihabı Kendiliğinden Geçer Mi? Bazı hafif vakalar kendiliğinden düzelebilir; yine de tıbbi değerlendirme önemlidir.
-
Orta Kulak İltihabı Önlenebilir Mi? Evde alınacak önlemler ve gerekli durumlarda aşılarla risk azaltılabilir.
-
Orta Kulak İltihabı İşitme Kaybına Neden Olur Mu? Tedavi edilmezse kalıcı işitme kaybına yol açabilir.
-
Orta Kulak İltihabı Tekrarlar Mı? Özellikle çocuklarda tekrarlayabilir; önleyici tedbirlerle risk azaltılabilir.
Tedavi süreci, ameliyat sonrası bakım ve diğer tüm detaylar için sorularınızı burada bulabilirsiniz.
Dudak onarımı ameliyatı yaklaşık 1.5-2 saat, damak onarımı 2-3 saat sürer. Çift taraflı yarıklarda veya kompleks vakalarda süre uzayabilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve bebeğiniz ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez.
Dudak ameliyatı sonrası genellikle 1 gece, damak ameliyatı sonrası 1-2 gece hastanede kalınır. Bu sürede bebeğinizin beslenmesi, ağrı kontrolü ve genel durumu yakından izlenir. Sorunsuz iyileşme durumunda taburcu olursunuz.
Dudak ve damak yarığı ameliyatının sonrasında gözle görülür bir yara izi oluşacaktır. Özellikle ameliyatın hemen ardından yara izinde renk değişimleri ve şişkinlik görülebilir. Fakat çocukken yapılan ameliyatlarda büyüdükçe yara izi daha az belirgin hale gelebilir. Ayrıca çeşitli yara izi tedavileri ile de yara izinin görünürlüğü azaltılabilir.
Dudak damak yarıklarının kendi kendilerini onarmaları mümkün değildir. Dokuların birleştirilmesi için mutlaka ameliyat gereklidir.
Dudak ve damak yarıkları bazı bireylerde konuşma bozukluklarına sebep olabilir. Ameliyat öncesinde konuşma bozukluğu yaşamayan kişilerde de ameliyat sonrası konuşma bozukluğu görülebilir. Dudak ve damak yarığı ameliyatı olmuş yaklaşık beş kişiden birinde konuşma problemleri görülmektedir. Fakat konuşma terapileri sayesinde bu sorunun önüne geçilebilir.
Tam yarıklar genellikle anne karnında doktor tarafından belirlenebilir. Fakat tam olmayan yarıklar emme refleksinde bozuklukla anlaşılabilir.
Dudak ve damak yarıkları kendiliğinden iyileşemez. Cerrahi bir girişim gereklidir.
Dudak yarığı doğuştan kaynaklanan bir problemdir. Doğuştan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Dudak yıllıklarının oluşmasında bebeklerin problem yaşayabildiği pek çok alan vardır. Bebekler anne sütü emmekte zorluk çekebilirler. Bebeklerinin günlük yaşamlarında zorluk çekmemelerini isteyen ebeveynler gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanmasını ister.
Yapılan her ameliyatın belirli risk faktörleri vardır. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak tedavi yöntemlerini tercih etmek gerekir. Ameliyat bilgili hekimler tarafından gerçekleştirilirse olumlu sonuç verir. Doğru yöntemlerin kullanılmasıyla ameliyat başarılı geçer. Ameliyattan sonraki dönemde de hastanın doğru bir biçimde takibinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yarık dudak ameliyatı esnasında fazla kanama, enfeksiyon gibi riskler vardır. Ameliyat ortamının steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Yapılan operasyonlarda kesi atılır. Atılan kesiklerden sonra dikiş işlemleri yapılır. Gelişen teknoloji ile birlikte dikiş atma hususlarında da iz miktarında azalmalar görmek mümkündür. Fakat izler tamamıyla kaybolmaz. Yarık dudak ameliyatı, yüz bölgesine uygulanır. Yüzün deri yapısı hassastır. Hassas cilt yapılarında ameliyat izleri görülebilir. Yarık dudağın onarılmasında çeşitli işlemler gerçekleştirildiği için hafif derece de olsa iz kalır. İz giderici kremlerin kullanılmasıyla izin görünürlüğünü azaltmak mümkün olur.
Damak yarığı hamileliğin 13. haftasında ultrasonografi aracılıyla anlaşılabilir. Fakat her yarık anne karnında belirlenemez.
Çok değerli anneler, babalar, aileler…
Üzerinde uzun süredir çalıştığım, benzerleri ülkemizde ve diğer ülkelerde de mevcut olan, aile rehberinin bu kısa şeklini, gerek yurtiçi gerek yurtdışı yirmi yılı bulan deneyimim ile harmanlayarak, sizlere önünüzdeki uzun yolda bir nebze olsun arkadaşlık eder, soru veya sorunlarınıza yanıt olur umudu ile hazırladım. Uğraş ve ilgi alanımda bana büyük motivasyon kaynağı olan siz ailelere ve onların çok değerli dudak-damak yarıklı bebeklerine/çocuklarına yardımcı olması dileği ile…
Prof. Dr. Hakan Ağır
