Yarık dudak ameliyatı öncesi ve sonrası iyileşmenin seyrini belirleyen kritik süreçlerdir. Ameliyat öncesinde bazı tahliller ve testler yapıldıktan sonra hastanın uygun olması durumunda ameliyat süreci başlar.
Operasyon sonrasında doktorun verdiği ilaçları kullanmak ve tavsiyelerine uymak çok önemlidir. Dudak yarığı olan bebekler için ameliyat genellikle 9–18. aylar arasında yapılır. Ayrıca bebeğin 4 kilonun üzerinde olması gerekir.
İlginizi Çekebilir: Dudak Damak Yarıklarının Oluşma Sebebi Nedir?
Hemoglobin (kan) düzeyi de 10 gr/ml ve üzerinde olmalıdır.
Bebeklerde yarık dudak genellikle gebeliğin 4–8. haftaları arasında oluşmaya başlar. Dudak ve yüzü tamamlayan kasların tam olarak gelişmemesi sonucu oluşur. Ailede böyle bir doğumsal anomali öyküsü varsa yeni doğan bebekte de görülme olasılığı bir hayli fazladır. Dudak yarıkları mikro-form yarık, inkomplet ve komplet olmak üzere üç şekilde görülebilir.
Yarık Dudak Ameliyatı Kaç Yaşında Yapılır?
Yarık dudak ameliyatı öncesi ve sonrası arasında belirgin bir fark bulunur. Dudak yarığı, ameliyattan sonraki süreçte gözle görülür şekilde düzelip normalleşir. Yarık dudak operasyonu genellikle 9 ile 18 ay arasında yapılır.
Bebek 2 yaşına gelmeden bu ameliyatın yapılması gerekir. Bazı durumlarda ikinci kez ameliyat yapılabilir. Ameliyatın kesin zamanlamasına hekim tarafından karar verilir. Dudak damak yarığı ameliyatının amacı bebeğin daha iyi konuşmasını ve normal şekilde yemek yiyebilmesini sağlamaktır.
Bebek ameliyattan 4 saat öncesine kadar anne sütü ve 6 saat öncesine kadar mama içebilir. Geri kalan tüm sıvı, yarı sıvı ve katı gıdalar 8 saat öncesine kadar bırakılmalıdır. Doktor bebeğin kullandığı bazı ilaçları kesmesini isteyebilir.
Reçeteli diğer ilaçlar ise çok az su ya da mama ile birlikte verilebilir. Ameliyat sonrasında bebeğin nasıl beslenmesi gerektiği doktor tarafından açıklanır. Ameliyat dikişleri 5 ile 7 gün arasında kendiliğinden yok olur ya da hastanede alınır.
Doğuştan Yarık Dudak Neden Olur? Sebepleri Nelerdir?
Anne karnında dudak gelişimi 4–7. haftalar arasında gerçekleşir. Dudağı oluşturan doku, doğumdan önce tam olarak birleşemezse dudak yarığı meydana gelir. Bebeklerde yarık damak da aynı şekilde doğuştan damak dokusunun tam olarak gelişmemesi sonucu oluşur. Doğuştan yarık dudak probleminin altında yatan sebepler şunlardır:
- Ailede yarık dudaklı doğan kişiler
- Annenin hamilelik sırasında kullandığı bazı ilaçlar
- Hamileyken sigara içme ve alkol tüketme
- Diyabet ya da hamileyken diyabet riski taşıma
- Gebeliğin ilk üç ayında bilinçsizce ilaç kullanılması
- Anne ile bebeğin geçirdiği hastalıklar ve enfeksiyonlar
- Anne karnında bebeğin radyasyona maruz kalması
- Hamileyken yüksek dozda kortizon almak
Yarık Dudak Zamanla Düzeliyor Mu?
Yarık dudak ameliyatı öncesi ve sonrası karşılaştırıldığında yarık dudak formunda gözle görülür değişiklikler olur. Dudak, dudak çevresi ve ağız sağlıklı bir görünüme kavuşur. Ameliyat sonrasında hafif yara izi kalması muhtemeldir. Ancak bazı estetik uygulamaları sayesinde izler daha düzgün hale gelebilir.
Damak yarığı ameliyatı sonrasında da damağın ortasındaki genişlik kapanır. Hasta daha kolay yemek yiyebilecek ve konuşabilecek hale gelir.
Gebelik döneminde yapılan detaylı ultrason sayesinde dudak ve damak yarığı tespit edilebilir. Erken teşhis ve tedavi sonrasında, geçirilmiş ameliyatların ardından minimum yara izi ile yarık dudak görünümünden uzaklaşılabilir.
Yarık dudak ameliyatı öncesi ve sonrası fotoğraflara bakıldığında hastanın önemli oranda düzelme ve gelişim kaydettiği görülür. Yetişkinlik döneminde dudak tamamen normal şeklini alabilir. Yarık dudağa sahip hastalarda genellikle burun deformitesi de görülür; ameliyat sırasında dudak şeklini düzeltmeye ek olarak burun delikleri simetrik olarak ayarlanır.
Yarık Dudak Kaç Günde İyileşiyor?
Yarık dudak ameliyatı öncesi ve sonrası evreler, iyileşme sürecinin nasıl gelişeceğini belirleyen önemli faktörlerdir. Ameliyat öncesinde bebek ve ebeveynlerin hem ruhsal hem de fiziksel hazırlık yapması gerekir. Ameliyat sonrasında da hastanın bakımı, yeme-içme rutini ve ilaçların düzenli kullanımı çok önemlidir. Tüm koşullara dikkat edildiğinde 10 gün içinde iyileşme görülebilir.
Yarık dudak ameliyatı öncesi ve sonrası dönemlerde doktor ile hasta yakınlarının sürekli temas halinde olması gerekir. Tavsiyelere ve gerekli prosedürlere uymak iyileşme sürecini hızlandırır. Cerrahi onarım yalnızca fiziksel görünümü değil; konuşma, nefes alma, işitme ve dil gelişimini de iyileştirir. Tam iyileşme sonrası psikolojik destek almak da faydalı olabilir.
Tedavi süreci, ameliyat sonrası bakım ve diğer tüm detaylar için sorularınızı burada bulabilirsiniz.
Dudak onarımı ameliyatı yaklaşık 1.5-2 saat, damak onarımı 2-3 saat sürer. Çift taraflı yarıklarda veya kompleks vakalarda süre uzayabilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve bebeğiniz ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez.
Dudak ameliyatı sonrası genellikle 1 gece, damak ameliyatı sonrası 1-2 gece hastanede kalınır. Bu sürede bebeğinizin beslenmesi, ağrı kontrolü ve genel durumu yakından izlenir. Sorunsuz iyileşme durumunda taburcu olursunuz.
Dudak ve damak yarığı ameliyatının sonrasında gözle görülür bir yara izi oluşacaktır. Özellikle ameliyatın hemen ardından yara izinde renk değişimleri ve şişkinlik görülebilir. Fakat çocukken yapılan ameliyatlarda büyüdükçe yara izi daha az belirgin hale gelebilir. Ayrıca çeşitli yara izi tedavileri ile de yara izinin görünürlüğü azaltılabilir.
Dudak damak yarıklarının kendi kendilerini onarmaları mümkün değildir. Dokuların birleştirilmesi için mutlaka ameliyat gereklidir.
Dudak ve damak yarıkları bazı bireylerde konuşma bozukluklarına sebep olabilir. Ameliyat öncesinde konuşma bozukluğu yaşamayan kişilerde de ameliyat sonrası konuşma bozukluğu görülebilir. Dudak ve damak yarığı ameliyatı olmuş yaklaşık beş kişiden birinde konuşma problemleri görülmektedir. Fakat konuşma terapileri sayesinde bu sorunun önüne geçilebilir.
Tam yarıklar genellikle anne karnında doktor tarafından belirlenebilir. Fakat tam olmayan yarıklar emme refleksinde bozuklukla anlaşılabilir.
Dudak ve damak yarıkları kendiliğinden iyileşemez. Cerrahi bir girişim gereklidir.
Dudak yarığı doğuştan kaynaklanan bir problemdir. Doğuştan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Dudak yıllıklarının oluşmasında bebeklerin problem yaşayabildiği pek çok alan vardır. Bebekler anne sütü emmekte zorluk çekebilirler. Bebeklerinin günlük yaşamlarında zorluk çekmemelerini isteyen ebeveynler gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanmasını ister.
Yapılan her ameliyatın belirli risk faktörleri vardır. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak tedavi yöntemlerini tercih etmek gerekir. Ameliyat bilgili hekimler tarafından gerçekleştirilirse olumlu sonuç verir. Doğru yöntemlerin kullanılmasıyla ameliyat başarılı geçer. Ameliyattan sonraki dönemde de hastanın doğru bir biçimde takibinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yarık dudak ameliyatı esnasında fazla kanama, enfeksiyon gibi riskler vardır. Ameliyat ortamının steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Yapılan operasyonlarda kesi atılır. Atılan kesiklerden sonra dikiş işlemleri yapılır. Gelişen teknoloji ile birlikte dikiş atma hususlarında da iz miktarında azalmalar görmek mümkündür. Fakat izler tamamıyla kaybolmaz. Yarık dudak ameliyatı, yüz bölgesine uygulanır. Yüzün deri yapısı hassastır. Hassas cilt yapılarında ameliyat izleri görülebilir. Yarık dudağın onarılmasında çeşitli işlemler gerçekleştirildiği için hafif derece de olsa iz kalır. İz giderici kremlerin kullanılmasıyla izin görünürlüğünü azaltmak mümkün olur.
Damak yarığı hamileliğin 13. haftasında ultrasonografi aracılıyla anlaşılabilir. Fakat her yarık anne karnında belirlenemez.
Çok değerli anneler, babalar, aileler…
Üzerinde uzun süredir çalıştığım, benzerleri ülkemizde ve diğer ülkelerde de mevcut olan, aile rehberinin bu kısa şeklini, gerek yurtiçi gerek yurtdışı yirmi yılı bulan deneyimim ile harmanlayarak, sizlere önünüzdeki uzun yolda bir nebze olsun arkadaşlık eder, soru veya sorunlarınıza yanıt olur umudu ile hazırladım. Uğraş ve ilgi alanımda bana büyük motivasyon kaynağı olan siz ailelere ve onların çok değerli dudak-damak yarıklı bebeklerine/çocuklarına yardımcı olması dileği ile…
Prof. Dr. Hakan Ağır
