Yarık dudak damak ile dünyaya gelen bebeklerin hem sağlıklı gelişimi hem de ideal şekilde tedavi edilebilmesi için beslenmeleri büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle gerek emzirme gerekse biberon kullanımı için gerekli şartlar sağlanmalıdır.
Bebekler doğduklarında anne memesini doğal bir şekilde emebilirler ancak dudak ve damak yarıkları söz konusu olduğunda bebeklerin emme hareketi istenilen verimi sağlamayabilir.
Bu noktada bebeğin emme hareketini yapması teşvik edilmeli, anne ile bağ kurması adına emzirmeye özen gösterilmeli ancak yeterli beslenmenin sağlanabilmesi ve annenin süt bezlerinin üretime devam edebilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
Bu önlemler arasında beslenmenin kontrollü ve yeterli sağlanmasına özen gösterilmesi ve annenin düzenli olarak sütünü sağarak süt üretiminin devamlılığını desteklemesi yer alır. Bebekler için beslenmenin yeterli olarak devam ettirilmesi için dudak damak yarığı biberonu olarak sunulan ürünler tercih edilebilir.
Yarık Dudak Damak Biberonu Nedir?
Dudak damak yarığı biberonu olarak adlandırılan biberonlar özel bir tasarıma sahiptir. Dudak yarıkları bebeklerin memeyi kavrama hareketini verimli yapmasına her zaman izin vermese de bu aşamada bebeği desteklemek daha kolaydır.
Ancak damak yarıkları söz konusu olduğunda genize ve burun boşluğuna süt kaçması ihtimali gündeme gelir. Ayrıca damak yarıkları olan bebekler anne sütünü yeterince güçlü bir emme kuvveti oluşturamadıkları için yeterli miktarda içemeyebilir. Bu noktada yarık damaklı bebekler için özel olarak tasarlanmış biberonların kullanılması önemlidir.
Bu biberonların tasarımlarında hava girişini önleyen bir valf bulunur. Ayrıca süt akışının kontrol edilmesini sağlayan bir mekanizma yer alır. Yarık damaklı bebeklerde bu biberonların kullanımıyla gaz ve kolik oluşumunun azalmasına katkı sağlanabilir.
Yarık Dudak Damak Biberonu Nasıl Kullanılır?
Yarık dudak damak biberonu kullanılırken, yarık dudak damaklı bebeklerin beslenmesinde dikkat edilmesi gereken genel ilkelere uyulması elzemdir. Bebek yatar pozisyonda değil, daha dik bir oturma pozisyonunda beslenmelidir.
Beslenme esnasında sık mola verilmesi, toplam sürenin 30 dakikayı geçmemesi ve ağız içinin düzenli temizlenmesi önemlidir. Verilen molalarda ve beslenme sonunda bebeğin gazı çıkarılmalıdır. Biberonla beslerken bebeği yaklaşık 45° açıyla tutmak daha konforlu bir deneyim sağlar.
Biberon kullanılırken bebeğin yutkunması takip edilerek senkronize bir şekilde beslenmesi sağlanmalıdır. Emzik ucu mümkünse damak yarığının olmadığı tarafa yönlendirilmelidir. Yarık orta hatta ise doku bütünlüğünün korunduğu taraf tercih edilmeli; iki taraflı yarıkta ise emziğin bebeğin yanağı ile diş eti arasında konumlanmasına dikkat edilmelidir.
Tedavi süreci, ameliyat sonrası bakım ve diğer tüm detaylar için sorularınızı burada bulabilirsiniz.
Dudak onarımı ameliyatı yaklaşık 1.5-2 saat, damak onarımı 2-3 saat sürer. Çift taraflı yarıklarda veya kompleks vakalarda süre uzayabilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve bebeğiniz ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez.
Dudak ameliyatı sonrası genellikle 1 gece, damak ameliyatı sonrası 1-2 gece hastanede kalınır. Bu sürede bebeğinizin beslenmesi, ağrı kontrolü ve genel durumu yakından izlenir. Sorunsuz iyileşme durumunda taburcu olursunuz.
Dudak ve damak yarığı ameliyatının sonrasında gözle görülür bir yara izi oluşacaktır. Özellikle ameliyatın hemen ardından yara izinde renk değişimleri ve şişkinlik görülebilir. Fakat çocukken yapılan ameliyatlarda büyüdükçe yara izi daha az belirgin hale gelebilir. Ayrıca çeşitli yara izi tedavileri ile de yara izinin görünürlüğü azaltılabilir.
Dudak damak yarıklarının kendi kendilerini onarmaları mümkün değildir. Dokuların birleştirilmesi için mutlaka ameliyat gereklidir.
Dudak ve damak yarıkları bazı bireylerde konuşma bozukluklarına sebep olabilir. Ameliyat öncesinde konuşma bozukluğu yaşamayan kişilerde de ameliyat sonrası konuşma bozukluğu görülebilir. Dudak ve damak yarığı ameliyatı olmuş yaklaşık beş kişiden birinde konuşma problemleri görülmektedir. Fakat konuşma terapileri sayesinde bu sorunun önüne geçilebilir.
Tam yarıklar genellikle anne karnında doktor tarafından belirlenebilir. Fakat tam olmayan yarıklar emme refleksinde bozuklukla anlaşılabilir.
Dudak ve damak yarıkları kendiliğinden iyileşemez. Cerrahi bir girişim gereklidir.
Dudak yarığı doğuştan kaynaklanan bir problemdir. Doğuştan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Dudak yıllıklarının oluşmasında bebeklerin problem yaşayabildiği pek çok alan vardır. Bebekler anne sütü emmekte zorluk çekebilirler. Bebeklerinin günlük yaşamlarında zorluk çekmemelerini isteyen ebeveynler gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanmasını ister.
Yapılan her ameliyatın belirli risk faktörleri vardır. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak tedavi yöntemlerini tercih etmek gerekir. Ameliyat bilgili hekimler tarafından gerçekleştirilirse olumlu sonuç verir. Doğru yöntemlerin kullanılmasıyla ameliyat başarılı geçer. Ameliyattan sonraki dönemde de hastanın doğru bir biçimde takibinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yarık dudak ameliyatı esnasında fazla kanama, enfeksiyon gibi riskler vardır. Ameliyat ortamının steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Yapılan operasyonlarda kesi atılır. Atılan kesiklerden sonra dikiş işlemleri yapılır. Gelişen teknoloji ile birlikte dikiş atma hususlarında da iz miktarında azalmalar görmek mümkündür. Fakat izler tamamıyla kaybolmaz. Yarık dudak ameliyatı, yüz bölgesine uygulanır. Yüzün deri yapısı hassastır. Hassas cilt yapılarında ameliyat izleri görülebilir. Yarık dudağın onarılmasında çeşitli işlemler gerçekleştirildiği için hafif derece de olsa iz kalır. İz giderici kremlerin kullanılmasıyla izin görünürlüğünü azaltmak mümkün olur.
Damak yarığı hamileliğin 13. haftasında ultrasonografi aracılıyla anlaşılabilir. Fakat her yarık anne karnında belirlenemez.
Çok değerli anneler, babalar, aileler…
Üzerinde uzun süredir çalıştığım, benzerleri ülkemizde ve diğer ülkelerde de mevcut olan, aile rehberinin bu kısa şeklini, gerek yurtiçi gerek yurtdışı yirmi yılı bulan deneyimim ile harmanlayarak, sizlere önünüzdeki uzun yolda bir nebze olsun arkadaşlık eder, soru veya sorunlarınıza yanıt olur umudu ile hazırladım. Uğraş ve ilgi alanımda bana büyük motivasyon kaynağı olan siz ailelere ve onların çok değerli dudak-damak yarıklı bebeklerine/çocuklarına yardımcı olması dileği ile…
Prof. Dr. Hakan Ağır
