Çocukluk yaş grubunda kazalara bağlı en önemli ölüm nedenlerinden biri yanıklardır. Ülkemizde her yıl ortalama 6500-7.000 çocuğun yanık nedeniyle hastanelere başvurduğu bilinmektedir. Çocuk yanıklarının en sık nedeni sıcak su dökülmesine bağlı olarak gerçekleşmektedir. Bunu takiben diğer sık görülen nedenler alev ve elektrik yanıkları olarak görülür. Kimyasal maddelerin dökülmesi ve yıldırım düşmesine bağlı yanıklar da çocuklarda görülebilen diğer yanık türlerindendir. Kazalar çocuklarda genellikle kazalara bağlı olarak gerçekleşse de baba ihmali ve istismardan dolayı da yanık vakaları olabilmektedir.
Isının derecesi, temas süresi, derinin kalınlığı ve yanık yapan nedenin ne olduğu yanık derinliğini belirlemekte ve bu açıdan yanıklar üç gruba ayrılmaktadır.
Birinci derece (yüzeysel) yanıklar: Güneş yanıkları veya düşük sıcaklıktaki ısı yanıklarının sebep olduğu ve sadece derinin epidermis denen yüzeysel kısmının yanmasıyla oluşan türdür. Yanığa bağlı deride renk değişiklikleri ve ağrı olur. Bir iz bırakmadan 7-10 gün içinde kendiliğinden iyileşir.
İkinci derece yüzeysel yanıklar: Epidermis ve derinin ikinci tabakası olan dermisin yüzeyel (papiller) kısmının yanmasıyla oluşur. Yanık yeri su toplamıştır. Kızarık renkte ve ödemlidir.
İkinci derece derin yanıklar: Derinin epidermis ve dermis adlı iki tabakasının tamamı yandığı ve yanık yerinin sulu ve ödemli olduğu türdür.
Üçüncü derece yanıklar: Derinin tamamının ve altındaki yağ dokusunun yandığı, en derin yanık türüdür. His duyusu tamamen kaybolmuştur. Bazı durumlarda fasiya, kas dokusu ve kemik dokusu da yanmış olabilir.
On yaşın altındaki %10’dan fazla ve üstündeki %20’ den fazla 2° yanıklar, %5’ten fazla olan 3° yanıklar yüzde, ellerde, ayaklarda, genital ve perineal bölgelerde ve eklemlerin üzerindeki yanıklar, kimyasal yanıklar, önemli elektrik yanıkları ile yıldırım yanıkları ve inhalasyon majör yanıklar olarak sınıflandırılır.
Yanık vücut yüzeyinin % 10-20’sinden az, yanıcı madde ile temas çok az olmuşsa ve yanıcı madde kimyasal bir ajan değilse bunlara da minör yanıklar denir.
Yanık tedavisi
Majör yanıklarda mutlaka bir uzmana başvurulması gerekmektedir. Doktorun önerisi üzerine ayaktan veya yatırılarak tedavi yapılabilir. Günümüzde gelişmiş yara örtüleri bulunmaktadır. Her gün pansuman yaparak çocuğun canını acıtmaktansa 4-5 günde bir kapalı pansumanlar yapılması daha uygun olabilmektedir. İkinci derece yüzeysel yanıklarda tedavi steril serum fizyolojik ile yanık yarası temizlendikten sonra özel pansuman kapama materyalleri ile yanık kapatılıp sarılır. Kapatılan yara örtüsünün türüne göre iki ile yedi gün arasında bir defa pansuman yapılır. Genellikle 2 hafta içerisinde iz bırakmadan iyileşirler. Üçüncü derece yanıklar ise eskar eksizyonu ve greft operasyonları ile iyileşebilmektedir.
