Dudak damak yarıkları ciddiyetine bağlı olarak estetik görünümün yanı sıra diğer problemlerde de kendini gösterebilir. Nefes alma, yutkunma, konuşma ve işitme gibi önemli fonksiyonların da bozulmasına neden olabilir. Hastalar hem estetik hem de işlevsel olarak en iyi sonuçlara ulaşmak için çalışır. Bunun için ağız ve çene cerrahları, çocuk doktorları, KBB doktorları, ortodontistler, diş hekimleri, konuşma terapistleri ve psikologlar ekip halinde ve iş birliği içinde özenle çalışır.
Dudak damak yarıkları tedavi süreci içinde bedensel ve ruhsal sağlığın gelişmesi desteklenir. Belirgin yarık formlarında bile görünümün ve solunum, beslenme, konuşma ve işitme ile ilgili işlevlerin normalleşmesi sağlanır. Bebeklerin çoğu sorunsuz iyileşir.
İyileşmeden sonra çocuğunuzun nasıl görüneceği genellikle kusurun ne kadar ciddi olduğuna bağlıdır. Çocuğunuzun, dudak damak yarıkları ameliyatı yarasındaki yara izini düzeltmek için başka bir ameliyata ihtiyacı olabilir. Yarık damak onarımı olan bir çocuğun diş hekimi veya ortodontist görmesi gerekebilir. Dişler geldikçe düzeltilmesi gerekebilir.
Dudak ya da damak yarığı olan çocuklarda işitme sorunları sık görülür. Çocuğunuza erken yaşlarda bir işitme testi yapılmalı ve zamanla tekrarlanmalıdır. Çocuğunuzun ameliyattan sonra hala konuşma sorunları olabilir. Bu damaktaki kas problemlerinden kaynaklanır. Konuşma terapisi, konuşma yeteneğinin daha iyiye gitmesi için çocuğunuza yardımcı olabilir.
İlginizi Çekebilir;
Dudak Damak Ameliyatı Kaç Yaşında Yapılır?
Dudak damak yarıkları teşhisi genellikle doğumdan önce koyulur ve doğumu takip eden süre içinde ameliyatın planlanması gerekir. Ameliyat genellikle erken dönemde önerilir. Bebeğin çok büyümeden ve konuşmaya başlamadan önce ameliyat olması tedavi sürecini destekler.
Çocuğun konuşma ve diğer becerileri kazanmadan önce ameliyat gibi işlemlerin tamamlanmış olması gerekir. Aksi durumda konuşma yeteneğinde eksiklikler ya da aksamalar meydana gelebilir. Ameliyat sonrası iyileşme sürecinin tamamlanmasının ardından kas fonksiyonlarının kazanılması ve diş görünümünün daha iyiye ulaşması için planlanan diğer tedavilerle süreç desteklenir. Çocuğun konuşmaya başlamasının ardından konuşma terapisiyle daha düzgün bir konuşma tarzı için çalışılır.
Dudak yarığı ameliyatı doğumdan 10 hafta sonra, damak yarığı ameliyatı ise bir yaşında yapılır. Hareketli ortodontik tedaviler için uygun olan 6 yaşında başlanması ve 12 yaşında sabitlenmesidir. 18 yaşında çene ameliyatı yapılabilir ve 18 yaşında da implant takılabilir.
Dudak Damak Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Dudak damak yarıkları ameliyatından sonra enfeksiyon riski meydana gelebilir ancak, ameliyattan sonra bebeğinize antibiyotik takviyeleri sunulabilir. Her anestezi komplikasyonları da beraberinde getirebilir. Ameliyat sırasında ve sonrasında kanama riski bulunur. Bu riski azaltmak için çocuğunuza ameliyat sırasında transexamik asit enjeksiyonu ve sonrasında intravenöz infüzyon yapılabilir.
Dudak damak yarıkları ameliyatı sonrası, yara iyileşme süreci tamamlanana kadar çocuğunuz sıvı diyetine alınır ve yarayı karıştırmasını önlemek için kolluk veya atel takması gerekebilir. Ameliyatlardan sonra bebeğinizin ağzı, kısmen ameliyatın kendisi nedeniyle, ama aynı zamanda cerrahın damağı onarmak için ağzı hareket ettirmesi gerekeceği için ağrılı olabilir. Doktorunuzun önerdiği ağrı kesici ilaçlar çocuğunuzun en az ağrıyla bu dönemi atlatmasına yardımcı olabilir.
Dudak damak yarıkları ameliyatından sonra bebeğinizin ağzının iç kısmının çok şişebilir. Bebeğiniz bir süre nefes almakta zorluk çekebilir. Böyle bir durumda, doktorlar şişlik inerken nefes almasını kolaylaştırmak için çocuğunuzun burun deliğine geçici bir tüp yerleştirmeyi önerebilir. Yarığın tekrar açılması veya küçük bir delik oluşması ihtimali düşüktür. Bazı durumlarda, yarıklar ameliyatın ardından daha fazla tedaviye ihtiyaç duyulmadan kapanabilir. Bazı durumlarda ise, tekrarlanan bir ameliyat gerekebilir.
Dudak Damak Yarığı İyileşmesi Ne Kadar Sürer?
Dudak damak yarıkları, genellikle doğuştan gelen gelişimsel anormalliklerdir. Cerrahi müdahale, yarığın düzeltilmesinde temel yöntemdir. Yarıkların iyileşme süresi, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir.
Cerrahi sonrası yüzeysel iyileşme genellikle birkaç hafta içinde başlar. Tam iyileşme süreci ise, daha uzun bir zaman alabilir. Bazen birkaç ay, hatta yıllara varan iyileşme süreleri söz konusu olabilir. Kişinin yaş, genetik faktörler, beslenme, genel sağlık durumu gibi özellikleri iyileşme sürecini etkiler.
Dudak damak yarıkları cerrahi müdahale sonrası dönemde düzenli kontroller ve medikal tavsiyelere uyum, sağlıklı iyileşme için önemlidir. Genellikle dudak damak yarıkları ameliyatından sonra iyileşmesi dört hafta kadar sürebilir. Yarık damak ameliyatının iyileşmesi, karmaşıklığı nedeniyle biraz daha uzun sürebilir.
Dudak ve damak yarıkları hakkında daha fazla bilgi için Youtube kanalımızı ziyaret edin.
Tedavi süreci, ameliyat sonrası bakım ve diğer tüm detaylar için sorularınızı burada bulabilirsiniz.
Dudak onarımı ameliyatı yaklaşık 1.5-2 saat, damak onarımı 2-3 saat sürer. Çift taraflı yarıklarda veya kompleks vakalarda süre uzayabilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve bebeğiniz ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez.
Dudak ameliyatı sonrası genellikle 1 gece, damak ameliyatı sonrası 1-2 gece hastanede kalınır. Bu sürede bebeğinizin beslenmesi, ağrı kontrolü ve genel durumu yakından izlenir. Sorunsuz iyileşme durumunda taburcu olursunuz.
Dudak ve damak yarığı ameliyatının sonrasında gözle görülür bir yara izi oluşacaktır. Özellikle ameliyatın hemen ardından yara izinde renk değişimleri ve şişkinlik görülebilir. Fakat çocukken yapılan ameliyatlarda büyüdükçe yara izi daha az belirgin hale gelebilir. Ayrıca çeşitli yara izi tedavileri ile de yara izinin görünürlüğü azaltılabilir.
Dudak damak yarıklarının kendi kendilerini onarmaları mümkün değildir. Dokuların birleştirilmesi için mutlaka ameliyat gereklidir.
Dudak ve damak yarıkları bazı bireylerde konuşma bozukluklarına sebep olabilir. Ameliyat öncesinde konuşma bozukluğu yaşamayan kişilerde de ameliyat sonrası konuşma bozukluğu görülebilir. Dudak ve damak yarığı ameliyatı olmuş yaklaşık beş kişiden birinde konuşma problemleri görülmektedir. Fakat konuşma terapileri sayesinde bu sorunun önüne geçilebilir.
Tam yarıklar genellikle anne karnında doktor tarafından belirlenebilir. Fakat tam olmayan yarıklar emme refleksinde bozuklukla anlaşılabilir.
Dudak ve damak yarıkları kendiliğinden iyileşemez. Cerrahi bir girişim gereklidir.
Dudak yarığı doğuştan kaynaklanan bir problemdir. Doğuştan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Dudak yıllıklarının oluşmasında bebeklerin problem yaşayabildiği pek çok alan vardır. Bebekler anne sütü emmekte zorluk çekebilirler. Bebeklerinin günlük yaşamlarında zorluk çekmemelerini isteyen ebeveynler gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanmasını ister.
Yapılan her ameliyatın belirli risk faktörleri vardır. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak tedavi yöntemlerini tercih etmek gerekir. Ameliyat bilgili hekimler tarafından gerçekleştirilirse olumlu sonuç verir. Doğru yöntemlerin kullanılmasıyla ameliyat başarılı geçer. Ameliyattan sonraki dönemde de hastanın doğru bir biçimde takibinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yarık dudak ameliyatı esnasında fazla kanama, enfeksiyon gibi riskler vardır. Ameliyat ortamının steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Yapılan operasyonlarda kesi atılır. Atılan kesiklerden sonra dikiş işlemleri yapılır. Gelişen teknoloji ile birlikte dikiş atma hususlarında da iz miktarında azalmalar görmek mümkündür. Fakat izler tamamıyla kaybolmaz. Yarık dudak ameliyatı, yüz bölgesine uygulanır. Yüzün deri yapısı hassastır. Hassas cilt yapılarında ameliyat izleri görülebilir. Yarık dudağın onarılmasında çeşitli işlemler gerçekleştirildiği için hafif derece de olsa iz kalır. İz giderici kremlerin kullanılmasıyla izin görünürlüğünü azaltmak mümkün olur.
Damak yarığı hamileliğin 13. haftasında ultrasonografi aracılıyla anlaşılabilir. Fakat her yarık anne karnında belirlenemez.
Çok değerli anneler, babalar, aileler…
Üzerinde uzun süredir çalıştığım, benzerleri ülkemizde ve diğer ülkelerde de mevcut olan, aile rehberinin bu kısa şeklini, gerek yurtiçi gerek yurtdışı yirmi yılı bulan deneyimim ile harmanlayarak, sizlere önünüzdeki uzun yolda bir nebze olsun arkadaşlık eder, soru veya sorunlarınıza yanıt olur umudu ile hazırladım. Uğraş ve ilgi alanımda bana büyük motivasyon kaynağı olan siz ailelere ve onların çok değerli dudak-damak yarıklı bebeklerine/çocuklarına yardımcı olması dileği ile…
Prof. Dr. Hakan Ağır
