Diş kemerine kalçadan kemik transferi operasyonu dudak damak yarıklı bebeklerin ailelerinin en çok sorduğu tedaviler arasında yer alıyor.
Bu operasyon aile için endişe uyandırıcı olsa da bütünsel bir tedavi planlaması yapabilmek ve tedavinin temel hedefine yani çocukların akranları ile aynı gelişim hızına sahip olmasına olanak sağlayabilmek için bu operasyon zorunluluk haline geliyor.
Diş Kemerine Kemik Transferi Nasıl Yapılır?
Diş kemerine kemik transferi ameliyatı hem yarık dudak hem de yarık damakla dünyaya gelen çocukların diş kemerine kemik eklemek için yapılan bir operasyondur. Operasyonun zamanlaması önemlidir.
Çocuklarda süt dişi kaybının başladığı dönemde kalıcı dişlerin çıkışından önce, 7 - 9 yaş aralığında operasyonun gerçekleştirilmesi gerekir. Dudak damak yarıklı çocuklarda ağız çatısının ön kısmını oluşturan alveolar kemikte sorunlar oluşur. Bu kemikte yarık olduğu durumda kemik transferi yapılır.
Kalça kemiğinin üst sırtından kemik parçası alınır. Alınan kemik alveolar kemikteki açıklığı kapatacak biçimde şekillendirilir. Sonrasında da bölgeye yerleştirilir. Yerleştirme sonrasında operasyon bölgesi iyileşirken bölgedeki dokular kemiğin etrafını kapatır ve kemik bütünlüğü sağlanmış olur.
Alveolar kemik grefti operasyonu burun tabanına daha iyi bir destek sağlar ve gelişmekte olan dişlerin köklerinin sağlıklı büyümesi için yeni kemik sağlar.
Diş Kemerine Kemik Transferi Ameliyatı Neden Önemlidir?
Dudak damak yarıklı bebeklerde planladığımız tedavinin temelinde bebeğin, hiçbir problem olmadan anatomik olarak sağlıklı doğmuş akranları ile aynı hale gelmesi yer alır.
Bu bakış açısı ile dudaktaki yarığın kapatılması, burnun düzeltilmesi, damaktaki yarık kapatıldığında, sert damak ve yumuşak damak onarımları tamamlandığında genel olarak süreç tamamlanır.
Ancak üst ve yan keser dişler ile köpek dişlerin çıktığı bölgeye dudak damak yarıklarının tedavi planlamasında yani ilk iki operasyonda yer verilmez. 7 - 9 yaş aralığında diş kemerine kemik transferi yapılması gerekir.
Eğer kemik transferi yapılmazsa konuşmada, beslenmede, dişlerde bozukluk, ısırmada ve diş sağlığında bozukluklar meydana gelir. Eğer bölgede kemik eksikliği tamamlanmazsa ilerleyen yaşlarda bölgede yapılacak diş restorasyonlarında ya da implant tedavilerinde kemik eksikliği ile yüzleşilir.
Bu nedenle hem yukarıda bahsettiğim bozuklukların meydana gelmemesi hem de ilerleyen yaşlarda diş tedavileri ile ilgili ciddi sorunların yaşanmaması için bu ameliyatı öneriyoruz. Ayrıca bu ameliyat tüm dünyada zorunlu operasyonlar listesinde yer almaktadır.
Tedavi süreci, ameliyat sonrası bakım ve diğer tüm detaylar için sorularınızı burada bulabilirsiniz.
Dudak onarımı ameliyatı yaklaşık 1.5-2 saat, damak onarımı 2-3 saat sürer. Çift taraflı yarıklarda veya kompleks vakalarda süre uzayabilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve bebeğiniz ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez.
Dudak ameliyatı sonrası genellikle 1 gece, damak ameliyatı sonrası 1-2 gece hastanede kalınır. Bu sürede bebeğinizin beslenmesi, ağrı kontrolü ve genel durumu yakından izlenir. Sorunsuz iyileşme durumunda taburcu olursunuz.
Dudak ve damak yarığı ameliyatının sonrasında gözle görülür bir yara izi oluşacaktır. Özellikle ameliyatın hemen ardından yara izinde renk değişimleri ve şişkinlik görülebilir. Fakat çocukken yapılan ameliyatlarda büyüdükçe yara izi daha az belirgin hale gelebilir. Ayrıca çeşitli yara izi tedavileri ile de yara izinin görünürlüğü azaltılabilir.
Dudak damak yarıklarının kendi kendilerini onarmaları mümkün değildir. Dokuların birleştirilmesi için mutlaka ameliyat gereklidir.
Dudak ve damak yarıkları bazı bireylerde konuşma bozukluklarına sebep olabilir. Ameliyat öncesinde konuşma bozukluğu yaşamayan kişilerde de ameliyat sonrası konuşma bozukluğu görülebilir. Dudak ve damak yarığı ameliyatı olmuş yaklaşık beş kişiden birinde konuşma problemleri görülmektedir. Fakat konuşma terapileri sayesinde bu sorunun önüne geçilebilir.
Tam yarıklar genellikle anne karnında doktor tarafından belirlenebilir. Fakat tam olmayan yarıklar emme refleksinde bozuklukla anlaşılabilir.
Dudak ve damak yarıkları kendiliğinden iyileşemez. Cerrahi bir girişim gereklidir.
Dudak yarığı doğuştan kaynaklanan bir problemdir. Doğuştan kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Dudak yıllıklarının oluşmasında bebeklerin problem yaşayabildiği pek çok alan vardır. Bebekler anne sütü emmekte zorluk çekebilirler. Bebeklerinin günlük yaşamlarında zorluk çekmemelerini isteyen ebeveynler gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanmasını ister.
Yapılan her ameliyatın belirli risk faktörleri vardır. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak tedavi yöntemlerini tercih etmek gerekir. Ameliyat bilgili hekimler tarafından gerçekleştirilirse olumlu sonuç verir. Doğru yöntemlerin kullanılmasıyla ameliyat başarılı geçer. Ameliyattan sonraki dönemde de hastanın doğru bir biçimde takibinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yarık dudak ameliyatı esnasında fazla kanama, enfeksiyon gibi riskler vardır. Ameliyat ortamının steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Yapılan operasyonlarda kesi atılır. Atılan kesiklerden sonra dikiş işlemleri yapılır. Gelişen teknoloji ile birlikte dikiş atma hususlarında da iz miktarında azalmalar görmek mümkündür. Fakat izler tamamıyla kaybolmaz. Yarık dudak ameliyatı, yüz bölgesine uygulanır. Yüzün deri yapısı hassastır. Hassas cilt yapılarında ameliyat izleri görülebilir. Yarık dudağın onarılmasında çeşitli işlemler gerçekleştirildiği için hafif derece de olsa iz kalır. İz giderici kremlerin kullanılmasıyla izin görünürlüğünü azaltmak mümkün olur.
Damak yarığı hamileliğin 13. haftasında ultrasonografi aracılıyla anlaşılabilir. Fakat her yarık anne karnında belirlenemez.
Çok değerli anneler, babalar, aileler…
Üzerinde uzun süredir çalıştığım, benzerleri ülkemizde ve diğer ülkelerde de mevcut olan, aile rehberinin bu kısa şeklini, gerek yurtiçi gerek yurtdışı yirmi yılı bulan deneyimim ile harmanlayarak, sizlere önünüzdeki uzun yolda bir nebze olsun arkadaşlık eder, soru veya sorunlarınıza yanıt olur umudu ile hazırladım. Uğraş ve ilgi alanımda bana büyük motivasyon kaynağı olan siz ailelere ve onların çok değerli dudak-damak yarıklı bebeklerine/çocuklarına yardımcı olması dileği ile…
Prof. Dr. Hakan Ağır
