Halk arasında kurt ağzı ve tavşan dudak olarak bilinen dudak damak yarıkları doğum öncesinde oluşmaya başlayan bir durumdur. Hamilelik sürecinde embriyolojik döneminde bebeklerin yüz yapısının tam birleşmemesi ya da kapanmaması durumunda meydana gelir. Bu durumda ise genetik faktörler etkili olduğu gibi çevresel hususlar da olur. Ancak genetik durumlar bütün vakaların %5 ila 10’unun sebebini oluşturur.
Dudak ve damak yarıklarının teşhisi, doğum sonrasında detaylı bir muayene ile konulur. Genelde hem dudak hem de damakta bir yarığın olması doğum sonrasındaki muayene ile fark edilir. Fakat, hamilelik sürecinde gerçekleştirilen detaylı ultrason ile de dudak yarıkları tespit edilir. Bebeklerin belirli bir yaşa gelmesinin ardından yapılan bir dizi ameliyat yardımıyla dudak damak yarıkları tedavi edilir.
Dudak damak yarıkları hakkında daha fazlasını öğrenin
Genetik Faktörlerden Kaynaklanan Dudak Damak Yarıkları
Dudak damak yarıkları oluşma sebebinin altında yatak en büyük etken genetik faktörlerdir. Ailede veya akrabalarda bir yarık olması bireyin bebeğinde yarık olma ihtimalini körükler. Özellikle akraba evliliklerinde bu probleme sıklıkla rastlanır. Van der Woude sendromu, Trizomi EEC sendormu, Waardemnburg sendomu, 13,18, Pierre-Robin sekansı, Klippel Feil sendormu, Treacher Collins sendromu, Apert sendromu ve Velokardiyofasiyel sendomu gibi çeşitli olgularda dudak damak yarıkları görülme ihtimali yüksektir.
Çevresel Faktörlerden Kaynaklanan Dudak Damak Yarıkları
Dudak damak yarıkları hamilelik esnasında annenin bilinçsiz veya bilinçli davranışlarının sonucunda da ortaya çıkar. Sigara ve alkol kullanımı ile bu problemin görülme ihtimali vardır. Ayrıca hamilelik esnasında geçirilen Rubella enfeksiyonu, A vitamini fazlalığı ve eksikliği, radyasyon, beslenme bozukluğu, steroidler, geç yaşta doğum, fenitoin, annenin diyabet rahatsızlığı, aminopterin ve salisilatlar gibi çeşitli hususlar sonucunda dudak ve damak yarıkları görülür. Gebeliğin öncesi 2 ay ve gebelik başlangıcındaki ilk üç ay süresince folik asit kullanan annelerin bebeklerinde yarıkların olması yüzde elli azalır.
Dudak Damak Yarıklı Hastaların Tedavisi Hangi Hekimler Tarafından Gerçekleştirilir?
Dudak damak yarıkları oluşan bebeklerin tanı, takip ve tedavisi multi disipliner bir ekipçe yapılır. Söz konusu ekipte yeni doğan uzmanı, genetik uzmanı, plastik cerrah, kulak burun boğaz uzmanı, pediatrist, anestezist, diş hekimi, konuşma terapisti ve ortodontist yer alır. Dudak ve damak yarığının deforme derecesine bağlı olarak doğumdan sonra birkaç aşamada farklı uzmanlıkta doktorlar tarafından hem takip hem de tedavi gerekir.
Youtube kanalımıza göz atın
Dudak Damak Yarıklı Çocuklarda Hangi Problemler Yaşanır?
Onarımı yapılmayan dudak damak yarıkları olağan bir dudak görüntüsünü içermez. Ameliyat ile birlikte yarık bölümü onarıldığında ilgili bölümlerde izin kalma olanağı oldukça fazladır. Erkek çocuklarında ilerleyen yaşlarda bölgede bıyığın çıkmaması görülür. Estetik bakımdan çeşitli cerrahi tedaviler ise hemen hemen her yaş grubunda olur. Bunun dışında bebeklerde ve çocuklarda şu problemlere rastlanır:
- Dudak damak yarıkları görülen bebeklerde beslenme sonrasında boğulma, burundan geri gelme ve öksürük gibi problemler görülür.
- Geniş damak yarıklı bebeklerde anneyi emme ve beslenme problemleri olur. Nörolojik problemleri olan bebeklerde ise yutma problemleri meydana gelir.
- Yarık olgularında yüzde 50 ila 90 arasında orta kulak hastalığı olur. Damak yarıklı bireylerde nazofarinks bölgesini orta kulağa bağlayan öztaki tüpü fonksiyonlarında çeşitli bozukluklar izlenir.
- Ağız içi sıvılar yutulurken öztaki tüpünden orta kulağa geçiş olur. Özellikle ilk 3 yaşta orta kulak sorunlarına sıklıkla rastlanır.
- Dudak ve damak yarığı onarımı sonrasında ilerleyen yaşlarda hem çene hem de orta yüz geriliği yaşanır. Bunun akabinde ise alt çene daha ileri olurken, üst çene geride bulunur. Ortodonti tedavi ile birlikte 18 yaş sonrasında ortognatik cerrahi teknikler ile üst çene de ilerletme işlemine ihtiyaç duyulur.
- Dudak damak yarıklı olan insanlar, konuşma sırasında “k, p, t, b, d, s, ş, ç, f’ gibi harfleri çıkarırken zorluk yaşar. Bireyler adeta genizden konuşuyormuş gibi bir ses çıkarırlar. Ayrıca yarıklar onarılsa dahi söz konusu sorunlar devam edebilir.
- Dudak ve damak yarıkları olan kişilerde burunların uç bölümünde bir basıklık ve yayvan bir görüntü oluşur.
- Dudak ve damak yarıkları onarımı sonrasında üst dudakta dar bir dudak görünümü meydana gelir. Cerrahi işlemler ile düzeltilmesi mümkün olur.
- Dişlerde deformite problemi oluşmakla beraber ortodontik bir tedavi gerektirebilir.
