Yarık dudak bebeklerde 8. ve 12. haftalarda oluşan beslenme zorluğuna yol açan ve görsel anlamda da kötü bir görünüme sahip olan rahatsızlıktır. Tek taraflı yarım dudak yarığı, tek taraflı tam dudak yarığı, iki taraflı ve yarım dudak yarığı, bir tarafı tam, bir tarafı yarım dudak yarığı, iki tarafı da tam dudak yarığı ve orta hat dudak yarığı şekillerinde oluşabilir.
Bebeklerde Yarık Dudak
Bebek anne karnındayken ultrason ile tespit edilebilen, gebeliğin 8. ila 12. Haftaları arasında oluşur. Dudak yarığı ameliyatı bazen bebek doğar doğmaz yapılabilirken, uygun olan gelişime de önem verilerek 2. veya 6. ayda yapılmasıdır.
Bebeklerde Yarık Dudak
Yetişkinlerde Yarık Dudak
Anne karnında oluştuğu için doğuştan görülen bir anomali olduğundan, yetişkin yaşa gelinmeden ameliyatların planlanması gerekir. Bu durum hem erken yaşta normalleşme sağlayarak özgüven ve sosyalleşme konusunda avantaj sağlarken, hem de ameliyat sayı ve başarı oranını da artırmaktadır. Ancak yetişkin olunduktan sonra da operasyonlar başarı ile gerçekleşerek gerekli iyileşme sağlanabilmektedir.Burada dikkat edilmesi gereken tedaviye konuşma bozukluğu terapisinin de eklenmesi gerekliliğidir.
Yetişkinlerde Yarık Dudak
Tedavi Yöntemleri
Bugün operasyonlarda artık kazanılan yüksek tecrübe ve teknoloji ile başarı oranı gittikçe yükselmiştir. Dudak yarıkları 3-4 aylıkken, en geç ise 1 yaşa kadar kapatılmalıdır. Tanı ve tedavi sürecinin plastik cerrahın hemen görebileceği, beslenme uzmanlarının ve süreçte yer alacak diğer uzmanlara da sahip tam donanımlı hastanelerde gerçekleştirilmesi büyük önem arz etmektedir.
Cerrahi Operasyon
Ortalama olarak 20 yaşına dek sürer ve tedavi süreci boyunca hasta 5-6 operasyon geçirebilmektedir. Bunun nedeni ise erken yaşta yapılan ilk ameliyat sonrası insanın anatomik olarak gelişiminin sürekli olarak devam etmesi ve o an düzeltilen görüntünün yeniden bozularak tekrar operasyon gerektirmesidir.
Dudak damak yarıklarının cerrahisi 3-6 aylık iken yapılır ve bebek hastanede 2-3 gece kalır. Cerrahlar genellikle aynı zamanda ve aynı tekniklerle ameliyat etmezler. Bunun nedenlerini kendi cerrahınıza sormalısınız. Ameliyatı olacağınız hastane ve kliniği ameliyat öncesi ziyaret edebilirsiniz. Bebeğinizin ameliyatına engel ve gecikmesine neden olabilecek sebepleri mutlaka öğrenin.
Dudak Yarığı
Sıklıkla üst solunum yolları enfeksiyonları, nezle, grip, geçmeyen öksürük, burun akıntısı, ateşli ve döküntülü hastalıklar, ishal, akciğer enfeksiyonları ameliyatların ertelenmesine sebep olmaktadır. Canlı aşılar sonrası 2 hafta ameliyat uygun değildir. Sayılan rahatsızlıklar tam geçtikten 2 hafta sonra bebek ameliyata hazırdır. Cerrahınızı ne zaman görmeniz gerektiğini mutlaka öğrenin. Ameliyat öncesi cerrahınızla ameliyata ilişkin detayları tekrar konuşabilirsiniz. Hastaneden taburcu olmadan önce bir sonraki kontrolünüzün ne zaman olduğunu sorun. Ameliyat bölgesinin bakımının korunmasının nasıl yapılacağını sorun ve kullanacağınız antibiyotik ağrı kesici ilaçları reçete ettirin. Ameliyatınızın söylenen zamanın sonrasına kalması hastalıklar nedeni ile ertelenmesi sizi tedirgin etmesin.
Dudak Damak Yarığı cerrahi onarımının güvenli bir zaman penceresi vardır. 1-2 aylık oynamalar ameliyat sonucu kalitesini etkilemez. Ameliyat ne kadar bilgilenmiş ve güvenir olursanız olun siz de bir heyecan korku endişe tedirginlik yaratabilir. Bu tümü ile doğal bir süreçtir. Bunu paylaşmanızda hiçbir sakınca yoktur. Konuştukça azalabilir. Ameliyatın pozitif ve yararlı yanlarını düşünmeye çalışın. Aklınıza olumsuzlukları getirmeyin. Değerli bebeğiniz için bu zor olabilir ama denemelisiniz. Bebeğinizin ameliyattan sonra ki ilk görüntüsü sizi şaşırtabilir. Bu doğaldır. Tekniğe ve pansumana ait görünüm detaylarını cerrahınız size ameliyattan sonra açıklayacaktır. Ameliyatından önce bebeğinizin fotolarını çekmeyi unutmayın. İsterseniz bu dönemde yaşadıklarınızı kaleme alabilirsiniz ve bir hatıra defteri tutabilirsiniz.
Dudak Damak Yarığı Ameliyatından Sonra İlk Bakım
Ameliyattan sonra ilk dönem bebeğin ameliyat yeri temiz düz görünecektir. Ancak yara iyileşmesinin doğal süreci olarak kısa sürede bu alan kızarır kalınlaşır deriden kabarık bir hal alır ve dudağı buruna doru yukarı çeker. İz olarak kötü ve belirgin gözükecektir. Ancak 3-6 ay içerisinde bu gerilemeye yüz tutar ve en geç bir yıl içerisinde daha düz yumuşak ve silik bir hal alır. Bazı bebeklerde cilt yapısının doğal sonucu olarak yarık da genişse izin sevimsiz görüntüsü devam edebilir. Buna yönelik izlemlerinizde cerrahınız siz gerekli önerilerde bulunur.
Dudak Damak Ameliyatı Sonrası Bakım
Dudak Yarığı
Onarım hattına iz alanına çeşitli bebek yağları ile veya sızma zeytinyağı ile ya da cerrahınızın önereceği bir silikon jel ile masaj yapmanız önerilir. Burun içine kabuklanmayı azaltmak için nemlendirici jeller uygulanabilir. Bazı cerrahlar bazı hastalarda özellikle burun hattındaki onarımı düzeltmeyi desteklemek için silikondan üretilmiş özel koruyucu burun protezi verebilirler. Bunların bakımını ve nasıl kullanılacağını cerrahınızdan öğrenebilirsiniz. Tıbbi banttan hazırlanan bir destekle burunda tutulmalıdır. Kullanım süresi 16-24 saat olmalıdır. Ilık sabunlu su ile yıkayıp güzelce kuruladıktan sonra kayganlaştırıcı bir merhem pomad veya vazelin veya yağ ile burun içine yerleştirip bantla tespitlersiniz. Tüm bu dönemde bebeğinizi ve yaşadıklarınızı herkesle paylaşın. Size yardımcı olan personele teşekkür etmeyi unutmayın. Kabul görmek hoşlarına gidecektir. Benzer durumdaki cerrahiden çıkmış ailelerle görüşmek konuşmak her zaman yararlıdır. Ameliyattan çıktığında bebeğinizi derlenmede göreceksiniz. Anestezinin etkisi ile biraz sersem olacaktır. Bir süre uykuya meyilli olabilir.
Bebeğinize kendisi yeterince almaya başlayıncaya dek kısa süreli serum ve ilaç desteği için yerleştirilmiş damar yolu kataterini göreceksiniz. Bunu korumaya çalışın ve çıkmamasına özen gösterin. Derecesini ve kalp atışlarını almak için takılmış başka kablolar görebilirsiniz. Bazı bebeklerde gerektiğinde acil kullanım ve havayolunu rahatlatmak için dile bir dikiş konulur ve yanağa bant ile tespit edilir. 24-48 saat içinde bu dikiş acısız bir şekilde alınır. Damak yarığı genellikle 9-12 ay arası kapatılır. Bebekler bu ameliyattan sonra kısa sürede toparlanırlar. Ortalama hastanede kalış süresi 3 gündür. Dudak yarığı onarımından farklılıkları olan bu ameliyatı ve sonrasını mutlaka doktorunuzla konuşun. Ameliyat süresi, ağrı kontrolü, düzelme zamanı, normale dönüş süresi gibi, ameliyat sonrası beslenme nasıl olacak bunu önceden konuşmalısınız.
Dudak Damak Yarıklarında Beslenme
Püreli diyet emmeden beslenme tekniği kolluklar, bir sonraki kontrolünüzü öğrenme, çıkış sonrası dikkat edilecek noktalar ve sorun olduğunda ne yapacağınız hakkında bilgi alın. Damak ameliyatına gelirken bebeğiniz dudak ameliyatı olmuşsa daha deneyimli olabilirsiniz ama yine de heyecanlı olmanız doğaldır. Bebeğinizin ameliyattan hemen sonra ağızdan alımı belirgin oranda azalacaktır. Bu doğaldır. Uzun olmayan bir sürede bu durum düzelir. Bebeğinizin yeterli sıvı alımından emin olun ve çıkışı yapılırken yeterli ve doğru beslendiğinden emin olun. Hemşireler ve doktorlar bundan emin olmak isterler. Püre haline getirilmiş gıdalara su katarak besleme yapılabilir. Dehidratasyonun bulguları olan kuru alt bezi, donuk gözler ve huzursuzluk dikkatinizden kaçmamalıdır. En ufak bir şüphenizde servis sağlık çalışanları ile kontak kurunuz. Unutmayın hem dudak hem damak ameliyatı sonrası bebeğiniz huysuz, uykusuz, isteksiz ve iştahsız olacaktır. Emmeyi, içmeyi, yutmayı ret edecektir. Bu sıklıkla 2-3 gün sürer 4-5 günde normale döner.
